Polski rynek nowych autobusów w 2019

Ostatni grudniowy rezultat jest niższy niż rok wcześniej(-39 szt. / -21,0%) i ten trend wpisuje się w pięć poprzednich słabych miesięcyw rejestracjach nowych autobusów w Polsce.Lipcowy, sierpniowy, wrześniowy, październikowy i grudniowy regres toefekt słabszej kondycji we wszystkich segmentach funkcjonalnych rynku – odautobusów MINI po międzymiastowe i miejskie a także turystyczne. W grudniu wyjątkiem była kategoria pojazdówturystycznych, ale to nie spowodowało większych zmian w skumulowanym rezultacie.

Ostatecznie rynek w 2019 r. nie dogonił rekordowego wyniku z2018 r., kiedy zanotowano liczbę 2706 rejestracji nowych autobusów.Ubiegłoroczny rezultat był niższy o 228 szt. i zatrzymał się na poziomie 2478szt. To oznacza 8,4-procentowy spadek.

Czy jest szansa, aby w tym roku zbliżyćsię do wyniku z 2019 roku? Raczej nie. Z naszych obliczeń wynika, że możeosiągnąć ok. 2100-2200 szt., czylibędzie niższy od ubiegłorocznego o ok. 15%. Wpływ na to mieć będzie przedewszystkim słabsza kondycja segmenty miejskiego, gdzie spodziewamy się ok. 800rejestracji. Natomiast na pewno będzie to bardzo dobry „zielony rok” m.in. zasprawą realizacji największego w naszym kraju kontraktu na autobusyelektrycznie, które w liczbie aż 130 szt. mają być dostarczone do Warszawy.

Autobusowy grudzień

Polski rynek nowych autobusów w miesięcznym kalejdoskopiewyglądał w 2019 roku następująco: styczeń przyniósł rynkowi uspokojenie istabilizację. Z kolei luty i marzec to już całkowita zmiana nastrojów i”minusy” prawie we wszystkich kategoriach funkcjonalnych. To takżeniepokój o segment autobusów turystycznych, który jakby nie mógł”odtajać” na wiosnę. Na szczęście maj i czerwiec przyniosłyzdecydowaną poprawę sytuacji. Niestety, ta pozytywna dynamika zakończyła się naIII kwartale. W lipcu, sierpniu, wrześniu, październiku, listopadzie i grudniurynek ponownie opanowała bessa. Pamiętajmy jednak, że te wyniki porównujemy zrekordowym 2018 rokiem. Na jego tle każderoczne rezultaty poprzednich lat wyglądają blado.

W grudniu br. polscy przewoźnicy zarejestrowali 147 nowychautobusów, czyli o 39 szt. mniej niż rok wcześniej (-21,0%). Dla porównania – wczerwcu sprzedaż plasowała się na poziomie aż 397 szt. Natomiast grudniowywynik wypadł poniżej miesięcznej średniej z 2018 r., która wyniosła 225pojazdów i poniżej średniej z 2017 r.(191 autobusów). Średnia dla roku 2019 wyniosła 206 szt.

W 12. miesiącu ub.r. słabo wypadły niemal wszystkie segmentyfunkcjonalne. Największy ilościowy spadek odnotowaliśmy w kategorii miejskiej,gdzie liczba sprzedanych autobusów była aż o 53 szt. niższa niż przed rokiem(-59,6%). „Minus” mieliśmy też w kategorii międzymiastowej , gdzie mieliśmydwie rejestrację wobec 14 przed rokiem (-12 szt. /-85,7%). W segmencie MINI,odnotowaliśmy wynik 91 szt. (+12 szt. / +15,2%) zdecydowanie wyższy niż rokwcześniej. Ponownie „plus” zagościł też w segmencie turystycznym -zarejestrowano 18 autokarów, a rok wcześniej był to poziom 4 szt. (+14 szt. /+350%).

Od początku roku

W 2019 r. na polskim rynku nowych autobusów przybyło łącznie2478 szt. nowych autobusów (-228 szt. / -8,7%). Prawie wszystkie (poza 7 szt.)miały DMC powyżej 3,5 tony. W grupie od 8 ton wzwyż przybyło w ub.r. 1414pojazdów, czyli o 188 szt. mniej niż w poprzednim roku (-11,7%). Przypomnijmy,że w 2018 roku w Polsce sprzedano 1602 pojazdy o DMC od 8 ton, czyli o 367 szt.więcej (+29,7%) niż w 2017 roku. Oznaczało to wyraźne zwiększenie liczbyrejestracji autobusów o wyższej masie całkowitej i wyniknęło bezpośrednio zhossy w segmencie miejskim.

W ogólnej klasyfikacji, w podziale na poszczególne segmenty,skumulowane wyniki po 12. miesiącach 2019 r. wyglądają następująco:

• autobusy MINI – 1064 szt. (-40 szt. / -3,6%);

• autobusy miejskie – 1032 szt. (-113 szt. / -9,9%);

• autobusy międzymiastowe – 39 szt. (-31 szt. / -44,3%);

• autobusy turystyczne – 338 szt. (-30 szt. / -8,2%);

• autobusy szkolne – 0 szt.

Miejska ofensywa

W 2019 roku ponownie motorem napędowym wszystkichautobusowych rejestracji w Polsce została kategoria MINI (1064), która minimalniepokonała na tym polu segment miejski (1032 szt.). W 2018 roku zwycięzcą w tejrywalizacji zostały autobusy miejskie z wynikiem 1145 szt., które zepchnęłysegment MINI na drugie miejsce z rezultatem 1104 szt. To pokazuje, że rok 2019był słabszy w wykonaniu miejskiej kategorii, co także przyczyniło się dosłabszego generalnego rezultatu autobusowego rynku.

Od początku ubiegłego roku miejska kategoria notowałastabilny wzrost – w styczniu zarejestrowano 92 autobusy, czyli o 16 szt. więcejniż rok temu (+21%). Gorzej już było w lutym, kiedy sprzedaż autobusówmiejskich spadła do poziomu 72 szt. Natomiast marzec, kwiecień i maj to jużgwałtowny wzrost rejestracji – odpowiednio do poziomu 86, 93 i 172 szt.Niestety, w czerwcu, lipcu, sierpniu, wrześniu, październiku, listopadzie igrudniu odnotowaliśmy serię spadków i słabsze wyniki na poziomie odpowiednio82, 50, 89, 87, 128, 45 i 36 szt. W efekcie skumulowany rezultat dla tejkategorii wynosi 1032 szt., co oznacza, że jest niższy od ubiegłorocznego poziomuo 113 szt. (-9,9%).

W 2019 roku najwięcej nowych autobusów miejskichzarejestrowały następujące przedsiębiorstwa:

• MZA Warszawa – 99 szt.

• MPK-Łódź – 70 szt.

• ZG PKS Rzeszów ex aequo z Arriva Warszawa – po 54 szt.

W miejskim rankingu marek liderem w 2019 został Solaris,który zarejestrował 434 autobusy (42,1% udział w segmencie), drugie miejscenależy do MAN, który zajmuje 25,9%, a trzecie do marki Mercedes-Benz.

Zielone autobusy

Przy okazji analiz danych CEP przygotowanych przez PZPM iJMK, o kategorii autobusów miejskich warto podkreślić, że coraz więcej w Polscerejestruje się pojazdów z napędami alternatywnymi. Dotyczy to, jak na razietylko tego jednego segmentu. Zarówno wśród autobusów turystycznych, jak imiędzymiastowych oraz minibusów dominuje napęd diesla i nic nie wskazuje na to,żeby to się miało zmienić w najbliższym czasie. Natomiast wśród miejskichoperatorów – głównie dzięki unijnym funduszom i antysmogowym strategiom miast -takie ekologiczne rozwiązania stają się coraz popularniejsze.

W 2016 r. na łączną sumę 1942 szt. wszystkich nowychautobusów tylko 42 konstrukcje (czyli 2,2% wszystkich pojazdów) miało napędalternatywny, w tym zarejestrowano:

• 19 pojazdów z napędem na sprężony gaz ziemny (CNG),

• 17 pojazdów z napędem hybrydowym,

• 6 elektrobusów.

W 2017 r. takich eko-autobusów zarejestrowano aż 160 szt.,co dało 7-procentowy udział w całym rynku. W porównaniu z wynikiem 2,2% z 2016r. to znaczący postęp, który prawie wyłącznie jest zasługą komunikacjimiejskiej. W 2017 r. do grona zielonych autobusów dołączyło:

• 85 autobusów z napędem hybrydowym,

• 63 elektrobusy,

• 12 pojazdów z napędem na sprężony gaz ziemny (CNG).

W 2018 roku udział niskoemisyjnej floty w łącznej sprzedażybył najwyższy w historii i ubiegły rok możemy określić mianem najbardziej”zielonego” w całej historii. W ciągu 12 miesięcy na rynku pojawiłosię aż 317 szt. autobusów z alternatywnymi napędami – co daje eko-udział napoziomie 11,7%, w tym:

• aż 200 autobusów z napędem hybrydowym,

• 63 elektrobusy,

• 54 pojazdy z napędem gazowym (CNG).

W 2019 r. na łączną sumę 1032 nowych miejskich autobusów 287pojazdów miało eko-napęd (28% udział). W podziale na rodzaj napędu, aktualnypoziom rejestracji wygląda następująco:

• 54 elektrobusy

• 51 pojazdów z napędem hybrydowym,

• 182 autobusy z napędem gazowym (CNG).

Jak pokazują „zielone” dane, liczbazarejestrowanych autobusów z alternatywnymi napędami rośnie w rekordowym tempie- przede wszystkim dzięki unijnemu dofinansowywaniu. Rozwojowi tej części rynkubędą sprzyjać też zapisy w Ustawie o elektromobilności i paliwachalternatywnych, o świadczeniu lub zlecaniu świadczenia przez jednostkisamorządu terytorialnego usług komunikacji miejskiej podmiotowi, którego udziałautobusów zeroemisyjnych we flocie użytkowanych pojazdów na obszarze tejjednostki osiągnie co najmniej 5% od 2021 roku. Jak to wyjdzie w praktyce -zobaczymy.

Dynamiczny jak MINI

Z roku na rok kategoria autobusów MINI umacnia swoją pozycjęna autobusowym rynku w Polsce. W 2019 r. liczba rejestracji minibusów byłatylko nieznacznie niższa niż rok wcześniej – dzięki pozytywnym rezultatom wczerwcu (+140% do 235 szt.) i w grudniu (+15% do 91szt.). W pozostałychmiesiącach notowaliśmy spadki w tej kategorii. Szczególnie dotkliwe, bodwucyfrowe miały miejsce w maju a później od lipca do października. W efekcie–końcowy wynik wyniósł 1064 szt. (-40 szt. / -3,6%).

Podobnie jak przed rokiem, sprzedaż w tym segmencie jestmocno wspierana przez PFRON, który dotuje zakupy pojazdów przystosowanych doprzewozu osób niepełnosprawnych i tym samym wyrównuje różnice pomiędzyregionami.

Od samego początku zdecydowanym liderem jest tutaj markaMercedes-Benz, która w 2019 r. osiągnęła rezultat 841 minibusów, osiągając 79%udział. Dla porównania – najlepszy z konkurentów – marka Iveco – może pochwalićsię poziomem 111 szt. zarejestrowanych minibusów (ponad 10% udział wsegmencie). Tak znacząca przewaga Mercedesa zapewniła niemieckiemu producentowinie tylko tytuł lidera w kategorii MINI, ale także w całym autobusowym rynku.

Na te wyniki zapracowały także polskie firmy zabudowującenajczęściej pojazdy klasy MINI. Wśród nich pierwszy jest Mercus (403),następnie Bus-Center, Auto-Cuby, , Warmiaki, CMS Auto, Bus Factory, , Polster,MMI, Automet, Sprintcar, Eurobus i Carpoloraz inni.

Najwięcej minibusów zarejestrowano na Mazowszu – głównie wpowiecie pruszkowski (172) i grodziskim (121), a następnie na Pomorzu – wpowiecie wejherowskim (159).

Turystyczna moc

Patrząc na skumulowany wynik z 2019 r. widać wyraźnie, żesegment turystyczny okrzepł i jest jednym z najbardziej stabilnych – obokkategorii MINI – segmentów na autobusowym rynku. Wynika to przede wszystkim zbraku tutaj przetargów publicznych i działalności wyłącznie w sferze prywatnegobiznesu. Chociaż początek roku był bardzo nerwowy. Przypomnijmy – w I kwartalepoziom dostaw nowych autokarów wyniósł zaledwie 39 egzemplarzy. Natomiast w IIkwartale – aż 227 szt. Dlatego można powiedzieć, że wraz z wiosną naturystyczny rynek wróciła dobra passa. Z kolei trzeci kwartał to czas mocnegouspokojenia i słaba dynamika sprzedaży (36 rejestracji wobec 39 rok wcześniej).Czwarty kwartał wypadł bardziej optymistycznie przy takiej samej liczbierejestracji (36 szt. +33%). Łącznie – od stycznia do grudnia – przybyło wPolsce 338 nowych autokarów (-30 szt. /-8,2%), a w 2018 roku było ich 368 szt. Mimo jednak słabszego łącznego wyniku,ubiegłoroczny rezultat wskazuje na dobrą kondycję turystycznego segmentu.Dodatkowo osiągnięty w grudniu mocny wzrost stanowi dobry znak na 2020 rok.

W autokarowym rankingu producentów liderem w 2019 r. zostałMercedes-Benz, który zarejestrował 130 szt., drugie miejsce należy do VDL, atrzecie objęła Setra.

Międzymiastowe spowolnienie

W 2018 r. w naszym kraju sprzedano 70 szt. autobusówmiędzymiastowych, czyli o 14 pojazdów mniej niż w 2017 r. (-16,7%). W 2019 rokuw tej kategorii zanotowaliśmy 39 rejestracji, czyli aż o 31 egzemplarzy mniejniż w 2018 (-44,3%).

Skala zakupów w tej kategorii najlepiej oddaje, w jakiejsytuacji znajdują się regionalne przewozy w Polsce. Międzymiastowy segmentzasilają głównie kontrakty na zakupy autobusów do przewozów pracowniczych orazkolejne zamówienia ze strony regionalnych przewoźników, którzy pod presjąekspresowych połączeń międzymiastowych zaczynają także inwestować w coraznowocześniejszy tabor. Nabiera wagi możliwość przewozu osób niepełnosprawnych.Jak na razie wdrożony w sierpniu ub.r. Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowychnie spowodowało żadnej zmiany „in plus” na rynku nowych pojazdów. Brak wymagańco do wieku pojazdów, czy normy emisji spalin oraz krótki czas kontraktowaniaprzewozów powoduje, że głównym beneficjentem tego rządowego programu będą firmyzajmujące się sprzedażą używanych autobusów, które doraźnie uzupełnią taboroperatorów wybranych przez powiaty czy gminy. Mamy nadzieję, że zbliżający sięmoment wejścia ustawy o publicznym transporcie zbiorowym spowoduje, że takategoria odrodzi się i będzie notowała poziom sprzedaży przynajmniejporównywalny z autobusami turystycznymi. Bez systemowych rozwiązań nie ma tutajszans na zwiększoną sprzedaż.

Międzymiastowym liderem w 2019 r. została marka Iveco (17) zblisko 44% udziałem tej części rynku, która rejestruje tutaj typowo międzymiastowemodele, kupowane przez takie firmy jak PKS Złocieniec, czy PKS Gorzów Wlkp.,które są wykorzystywane w komunikacji regionalnej. Na drugim miejscu jestMercedes-Benz, który sprzedaje w tym segmencie typowo turystyczne pojazdy,wykorzystywane w komunikacji między polskimi miastami.

Lista rankingowa marek

W 2019 r. zdecydowanym liderem autobusowego rynku w Polscezostała marka Mercedes-Benz (1093), która zanotowała spadek sprzedaży przyjednoczesnym wzroście udziału (-29 szt. / -2,6% r/r; udział +2,6 pkt proc.).Zdecydowanie najlepsza sytuacja dla niemieckiego producenta panuje w kategoriiMINI (poniżej 8 ton DMC), gdzie zarejestrowano aż 841 pojazdów z trójramiennągwiazdą i to przede wszystkim ten segment pozwolił marce uzyskać 44 % udział wcałym rynku.

Na drugim miejscu jest Solaris, który od początku 2019 rokurejestruje wyłącznie autobusy miejskie i to wyłącznie powyżej 8 t DMC.Producent z Bolechowa ma na swoim koncie 434 takie pojazdy, czyli o 20 szt.więcej niż przed rokiem (+4,8%). Zapewniło to marce 17,5% udział (+2,2 pktproc.) Dodajmy, że Solaris w klasyfikacji powyżej 8 ton DMC zajmuje pierwsząlokatę z udziałem na poziomie 30,7% – przed marką MAN (309 szt. z 21,9%udziałem) oraz Mercedes-Benz (252 szt. i 17,8% udziałem).

Trzecią pozycję na autobusowym rynku zajmuje MAN, którywypracował ten wynik w najbardziej dynamicznym stylu wśród wszystkich marek napodium. Osiągnął 327 rejestracji (+75 szt. / +29,8%) i udział 13,2% (+3,9 pktproc.). Ten dobry wynik to efekt przede wszystkim realizacji kontraktów naautobusy miejskie dla Warszawy, Gdyni, Nowego Sącza i Częstochowy, a dokładającdo tego dobrą sprzedaż minibusów (18), niemiecki koncern może i ubiegły rokuzaliczyć do jak najbardziej udanych.

Czwarte miejsce na autobusowym rynku ma Iveco, którerealizując m.in. kontrakt dla ZG PKS Rzeszów cały czas wysoko plasuje się wsprzedażowych rankingach. W mocno obstawionym segmencie miejskim koncern (razemz ISUZU) ma piąte miejsce (za Solarisem, MAN, Mercedesem i Autosanem), co jestbardzo dobrym rezultatem w historii obecności tej marki na polskim rynku. Ivecojest też drugie w kategorii MINI (111). Łącznie marka ma na swoim koncie 171rejestracji i osiągnęła prawie 7% udział w całym rynku.

Polska produkcja

Na koniec warto zauważyć, że w tym roku rośnie udziałautobusów, które powstały w krajowych fabrykach i zostały w Polscezarejestrowane. Głównie było to możliwe dzięki wzmożonej sprzedaży pojazdówmiejskich, których najwięcej jest produkowanych w naszym kraju. Aktualny poziomautobusów wyprodukowanych i sprzedanych w naszym kraju wynosi 844 szt., co dajeudział 34% – wobec 29% przed rokiem. Ten dobry dla polskiego przemysłuprognostyk, który przede wszystkim zawdzięczamy rejestracjom autobusówmiejskich – produkowanych głównie w naszym kraju. Dla porównania – w całym 2018r. liczba wytworzonych w kraju i tu zarejestrowanych autobusów wyniosła 872szt., co przełożyło się na 32,2% udział we wszystkich rejestracjach. W 2017 r.były to 602 egzemplarze i 26,2%. Liczymy, że w przyszłym roku – wraz z kolejnąfalą miejskich rejestracji – ten wskaźnik pójdzie w górę.

Pamiętajmy też, że w kategorii MINI prężnie działają polskiefirmy zabudowujące, takie jak: Mercus, Auto-Cuby, Bus-Center, Warmiaki, CMSAuto, Bus Factory, Polster, MMI, Carpol i Eurobus, Bus Perfect, PC Invest,Automet, SprintCar czy Acbus i in.. Po ich dodaniu, wskaźnik krajowegopochodzenia rejestrowanych autobusów wynosi ok. 67%. To oznacza, że na każde 10sprzedawanych w Polsce autobusów blisko 7 jest też produkowanych lubzabudowywanych w naszym kraju. Porównując to z rynkiem pojazdów osobowych czyciężarowych to świetny wynik.

Statystyczna oferta

Przedstawiona analiza to tylko wycinek autobusowych danych,jakie na bieżąco zbiera firma „JMK analizy rynku transportowego”.Zapraszamy do zamawiania poszerzonych opracowań na temat całego transportowegorynku w Polsce. W artykule powyżej wykorzystano dane z raportu o zakupachnowych autobusów, który kosztuje u nas 300 PLN netto miesięcznie.

To nie wszystko. Na rok 2020 przygotowaliśmy szeroki zbiórtransportowych opracowań, w tym m.in.:

· comiesięczne analizy rejestracji nowych i używanychautobusów w Polsce;

· kwartalne analizy produkcji nowych autobusów w Polsce;

· analizy on-line przetargów na zakup nowych autobusówmiejskich oraz międzymiastowych, MINI i turystycznych;

· analizy on-line przetargów na obsługę miejskich liniiautobusowych;

· analizy on-line przetargów na obsługę lokalnych imiędzymiastowych linii autobusowych.

Wykonujemy również opracowania pod konkretne potrzeby. Cenyanaliz firmy JMK zaczynają się od 150 PLN netto za m-c. Jesteś zainteresowany?Napisz na [email protected] / zadzwoń 506 03 71 71, a otrzymasz szczegółowąwycenę. Do usłyszenia!

„